Temat ochrony danych osobowych w kontekście korzystania z usług medycznych obrósł licznymi mitami i wątpliwościami. Kampania edukacyjna „RODO dla pacjenta” ma na celu podniesienie świadomości polskich pacjentów tak, aby w prawnie uzasadniony sposób mogli oni domagać się przestrzegania praw związanych z ochroną danych osobowych.
Więcej o kampaniiW jaki sposób mogę zrealizować prawo do uzyskania pierwszej bezpłatnej kopii danych osobowych przetwarzanych przez placówkę medyczną, o którym mowa w art. 15 ust. 3 RODO?
Twoje dane osobowe mogą być przetwarzane w licznych systemach placówki medycznej – np. w systemie księgowym, systemie rezerwacji wizyt, w bazie kontaktowej czy w dokumentacji medycznej przez nią prowadzonej. Uzyskanie pierwszej, bezpłatnej kopii danych osobowych przetwarzanych w placówce może więc być zrealizowane, w zależności od sytuacji, m.in. poprzez otrzymanie zrzutów ekranu z poszczególnych systemów, w których przechowywane są dane bądź udostępnienie kopii dokumentacji medycznej.
Chcę aby placówka medyczna usunęła moje dane osobowe, ale otrzymałem odmowę – czy to zgodne z RODO?
Tak. W zakresie, w jakim dane osobowe są niezbędne w celu umożliwienia pacjentowi dostępu do świadczeń zdrowotnych lub stanowią obowiązkowe elementy dokumentacji medycznej, placówka medyczna jest zobligowana przez przepisy prawa do ich przetwarzania przez określony czas. Pacjent może żądać usunięcia danych osobowych:
- przetwarzanych na podstawie jego zgody, jeżeli tę zgodę cofnął;
- co do których złożył sprzeciw wobec ich przetwarzania, zgodnie z art. 21 RODO;
- przetwarzanych w sposób niezgodny z prawem;
w zakresie, w jakim dane te nie są niezbędne dla umożliwienia pacjentowi dostępu od świadczeń zdrowotnych, ani nie stanowią obowiązkowych elementów dokumentacji medycznej.
Co mogę zrobić jeśli zauważę błąd w moich danych osobowych przetwarzanych przez placówkę medyczną?
Pacjent ma prawo żądać sprostowania danych osobowych lub uzupełnienia ich braków przez placówkę medyczną. Należy jednak pamiętać, że w przypadku dokumentacji medycznej, prawo to podlega ograniczeniu – pacjent nie może ubiegać się o wprowadzenie zmian, jeśli mogłyby one naruszać autonomię osoby wykonującej zawód medyczny, która dokonała danego wpisu do dokumentacji. Ponadto, mimo wprowadzonej na wniosek pacjenta zmiany treść pierwotna (zmieniona) nie jest trwale usuwana.
O ile więc zrozumiałe będzie ubieganie się o sprostowanie oczywistych omyłek i błędów pisarskich w dokumentacji medycznej, to złożenie wniosku o dokonanie zmian w zakresie diagnozy lub przebiegu leczenia, które sporządził przedstawiciel zawodu medycznego, wymaga uzasadnienia wykraczającego poza – gwarantowane w przepisach RODO – prawo do sprostowania danych osobowych.
Kto może mieć dostęp do mojej dokumentacji medycznej?
Prawo dostępu do dokumentacji medycznej przysługuje Tobie (jeśli jesteś niepełnoletni – Twojemu przedstawicielowi ustawowemu) oraz osobom przez Ciebie upoważnionym.
Jednocześnie, możliwość przetwarzania danych zgromadzonych w postaci dokumentacji medycznej przysługuje osobom wykonującym zawód medyczny (np. lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta) oraz osobom wykonującym czynności pomocnicze przy udzielaniu Ci świadczeń zdrowotnych (np. rejestratorka, sekretarka medyczna), a także osobom wykonującym czynności związane z utrzymaniem systemu teleinformatycznego, w którym przetwarzana jest dokumentacja medyczna w postaci elektronicznej. Wszystkie te osoby zobowiązane są do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem.
Twoja dokumentacja może zostać udostępniona także innym uprawnionym ustawowo podmiotom, np. sądom, prokuraturom w ramach prowadzonych przez te organy postępowań, NFZ, a także innym podmiotom wykonującym działalność leczniczą, jeżeli dokumentacja jest niezbędna do zapewnienia Ci ciągłości świadczeń zdrowotnych.
W jaki sposób, zgodnie z RODO, mogę zostać zaproszony do gabinetu lekarskiego, pielęgniarskiego lub fizjoterapeuty z poczekalni?
Wywołanie pacjenta do gabinetu lekarskiego lub gabinetu fizjoterapeuty może nastąpić w różny sposób, np. poprzez wskazanie unikalnego znaku identyfikacyjnego lub numeru uzyskanego podczas rejestracji, wezwanie po godzinie wizyty lub imieniu (lub wywołanie po imieniu i godzinie wizyty – „Pan Paweł z godziny 15:30 proszony do gabinetu nr 6”). W pewnych szczególnych sytuacjach, kiedy stosowanie powyższych zasad nie jest możliwe ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia, np. na oddziałach SOR, zapraszanie pacjentów może mieć miejsce poprzez odczytanie imienia i nazwiska.
Czy umieszczanie tabliczki z imieniem i nazwiskiem lekarza, pielęgniarki lub fizjoterapeuty oraz jego specjalnością przy drzwiach gabinetu jest zgodne z RODO?
Tak. Dane takie jak imię i nazwisko osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych oraz np. rodzaj specjalizacji lekarza pozwalają Ci zidentyfikować specjalistę medycznego. Co więcej, odpowiednie oznaczanie miejsc udzielania świadczeń zdrowotnych jest obowiązkiem placówek medycznych.
Czy mogę zażądać by wynik badania zleconego przez podmiot wykonujący działalność leczniczą nie został przekazany temu podmiotowi (zwłaszcza jeżeli samodzielnie opłacam to badanie)?
Nie, zgodnie z przepisami dokumentującymi prowadzenie dokumentacji medycznej podmiot wykonujący badanie ma obowiązek przekazać wynik podmiotowi wystawiającemu skierowanie (niezależnie od tego kto badanie opłaca).
Czy fizjoterapeuta może mieć dostęp do mojej dokumentacji medycznej z innej placówki, w celu niezbędnym do udzielania przez niego świadczeń z zakresu fizjoterapii?
Tak, jeżeli jest to niezbędne dla kontynuacji udzielania Ci świadczeń zdrowotnych, dokumentacja medyczna z innego podmiotu wykonującego działalność leczniczą może być udostępniona Twojemu fizjoterapeucie, który również jest podmiotem wykonującym działalność leczniczą lub pracownikiem takiego podmiotu.
Czy w celu uzyskania świadczenia z zakresu fizjoterapii jestem zobowiązany do podania swoich danych osobowych niezbędnych do rejestracji i prowadzenia dokumentacji z przebiegu tych świadczeń?
Tak, analogicznie do sytuacji podawania danych osobowych przed uzyskiwaniem świadczeń opieki zdrowotnej, przed rozpoczęciem korzystania ze świadczeń z zakresu fizjoterapii niezbędne jest podanie danych osobowych, które umożliwią podmiotowi wykonującemu działalność leczniczą z zakresu fizjoterapii prowadzenie wymaganej prawem dokumentacji.
Czy w gabinecie fizjoterapeuty obowiązują mnie takie same zasady ochrony danych osobowych, co w gabinecie lekarskim?
Świadczenia z zakresu fizjoterapii są formą udzielania świadczeń zdrowotnych, co oznacza, że w toku ich udzielania obowiązują takie same zasady dotyczące ochrony danych osobowych pacjenta co w toku udzielania świadczeń w innych podmiotach wykonujących działalność leczniczą. W szczególności, w trakcie udzielania świadczeń fizjoterapeutycznych obowiązują analogiczne zasady realizacji praw pacjenta, dotyczących ich danych osobowych, w tym udostępniania, przekazywania, poprawiania, usuwania danych osobowych.